Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2015

Γιατί μυρίζει χάλια το λουλούδι «πτώμα»

Το Amorphophallus Titanium, γνωστό και ως λουλούδι πτώμα, για τη χαρακτηριστική μυρωδιά του, αποτελούσε ανέκαθεν ένα από τα πιο παράξενα μυστήρια της βοτανολογίας. Ωστόσο πρόσφατα οι ερευνητές κατάφεραν να αποκαλύψουν τη χημεία που κρύβει μέσα του.

Ενα λουλούδι πτώμα με το όνομα Αλις άνθισε στο Βοτανικό Κήπο του Σικάγου. Για τον άνθρωπο, το λουλούδι πτώμα είναι το πιο βρωμερό φυτό του κόσμου. Αλλά για τα σκαθάρια και τις μύγες, μυρίζει ελκυστικά.

Για την ακρίβεια, τους δίνει την εντύπωση ότι υπάρχει σάπιο κρέας κάπου για να γεννήσουν τα αυγά τους και έτσι τα έντομα πηγαίνουν κοντά και βοηθούν το λουλούδι πτώμα να γονιμοποιηθεί.

Εγγενής στην Ινδονησία, το λουλούδι πτώμα ευνοείται από την υψηλή θερμοκρασία και υγρασία και τον άφθονο χώρο που παρέχει η τροπική ζούγκλα.

Το να το αποκαλούμε λουλούδι είναι λάθος, αφού στην πραγματικότητα περιλαμβάνει πολλά λουλούδια που συγκεντρώνονται γύρω από τη βάση του στελέχους του (spadix), κρυμμένα κάτω από την καφέ «φούστα» του φυτού (spathe). Και, κοιτάζοντας το μέγεθος και το σχήμα από το κοτσάνι του, μπορεί κανείς να φανταστεί γιατί ονομάστηκε Amorphophallus Titanium.

Η μυρωδιά του προέρχεται από έναν αριθμό διαφορετικών μορίων που μυρίζουν άσχημα από μόνα τους, και όλα μαζί προσελκύουν μύγες, σκαθάρια και περίεργους ανθρώπους. Ενα από αυτά, η τριμεθυλαμίνη μυρίζει σαν σάπιο ψάρι. Ενα άλλο, το ισοβαλερικό οξύ, είναι επίσης υπεύθυνο για την φρικτή οσμή στις ιδρωμένες κάλτσες.

Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2015

Ανδρέας Βεσάλιος: 500 χρόνια ανατομίας!

Το πάθος του για την ανατομία οδήγησε τον μόλις 23 ετών Βεσάλιο στην απόφαση να συγγράψει, πριν από πέντε αιώνες, ένα μνημειώδες επτάτομο έργο που αποτελεί «φάρο» της ιατρικής επιστήμης ακόμη και σήμερα
Ολοι γνωρίζουμε πώς είναι ένας ανθρώπινος σκελετός, ακόμη και αν δεν έχουμε ποτέ αντικρίσει κάποιον αληθινό. Ομοίως, μπορεί να μην έχουμε ποτέ ασκηθεί στην ανατομία, αλλά ξέρουμε (από τα βιβλία ή ίσως από τις επισκέψεις σε ιατρεία που κοσμούνται με χάρτες του ανθρωπίνου σώματος) πώς είναι δομημένο το μυϊκό μας σύστημα ή πόσο εκτενές και διακλαδισμένο είναι το νευρικό μας σύστημα ή ακόμη ποια είναι η θέση των εσωτερικών μας οργάνων. Αυτό που ίσως δεν μας περνά από το μυαλό είναι ότι κάποιες από τις εικόνες που έχουμε δει στα βιβλία και στους χάρτες μπορεί να έχουν ηλικία σχεδόν 500 ετών! Σας διαβεβαιώ ότι δεν πρόκειται για υπερβολή. Βλέπετε, το βιβλίο που έθεσε τις βάσεις της σύγχρονης ανατομίας (και όχι μόνο) κοσμούνταν από εικόνες τέτοιας ανατομικής πιστότητας και τέτοιου καλλιτεχνικού κάλλους που από το 1543 που πρωτοδημοσιεύθηκε οι εικόνες του αναπαρήχθησαν κατά κόρον. Το βιβλίο δεν είναι άλλο από το «De humani corporis fabrica libri septem» (Τα επτά βιβλία της δομής του ανθρωπίνου σώματος) του φλαμανδού γιατρού Ανδρέα Βεσάλιου (Andreas Vesalius, 1514-1564) του οποίου τα πεντακοσιοστά γενέθλια εορτάστηκαν στις 31 του Δεκεμβρίου που μόλις πέρασε.

Για την αγάπη μιας «παρεξηγημένης» επιστήμης
Το ότι στην αρχή της Αναγέννησης ένας και μόνο άνθρωπος κατάφερε να συγγράψει ένα έργο που παραμένει επίκαιρο ύστερα από μισή χιλιετία είναι από μόνο του αξιοθαύμαστο. Ο θαυμασμός γίνεται μάλιστα μεγαλύτερος αν αναλογιστεί κανείς ότι ο Βεσάλιος δημοσιεύει το σύγγραμμά του σε ηλικία μόλις 28 ετών και ότι με αυτό έρχεται να διορθώσει τον Γαληνό που διδασκόταν σαν ευαγγέλιο στις ιατρικές σχολές για 1.300 χρόνια! Ας δούμε όμως αυτό το αναγεννησιακό θαύμα στις λεπτομέρειές του. Προερχόμενος από οικογένεια γιατρών, ο Ανδρέας Βεσάλιος έδειξε την αγάπη του για την ανατομία πολύ μικρός. Οπως ήταν αναμενόμενο, η συνήθειά του να ανατέμνει έντομα και μικρά ζώα δεν τον έκανε και πολύ δημοφιλή στους συνομηλίκους του. Οχι πως ο ίδιος έβαζε τη δημοφιλία του πάνω από την ανατομία! Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι επέλεξε να σπουδάσει στο Παρίσι, η Ιατρική Σχολή του οποίου φημιζόταν για την έμφαση που έδινε στην ανατομία.

Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2015

Η «ΤΡΙΠΛΗ ΔΙΥΛΙΣΗ» ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ

Μια μέρα, εκεί που ο Σωκράτης έκανε βόλτα στην Ακρόπολη, συνάντησε κάποιον που του ανακοίνωσε ότι έχει να του πει κάτι πολύ σημαντικό που άκουσε για έναν απ’ τους μαθητές του.
Ο Σωκράτης τον παρακάλεσε, πριν του πει τι είχε ακούσει, να κάνει το τεστ της «τριπλής διύλισης».
- Τι πράγμα είναι τούτο; τον ρώτησε εκείνος.

- Να, πριν μου πεις τι άκουσες για τον μαθητή μου, θα ήθελα να κάτσουμε λίγο να το φιλτράρουμε. Το πρώτο φίλτρο είναι αυτό της αλήθειας. Είσαι, λοιπόν, εντελώς σίγουρος ότι αυτό που πρόκειται να μου πεις είναι αλήθεια;
- Ε… όχι εντελώς, απλώς το άκουσα όμως και…
- Μάλιστα… Άρα δεν έχεις ιδέα αν αυτό που θέλεις να μου πεις είναι αλήθεια ή ψέματα. Ας δοκιμάσουμε τώρα το δεύτερο φίλτρο, αυτό της αγαθότητας! Αυτό που πρόκειται να μου πεις για τον μαθητή μου είναι κάτι καλό;
- Καλό; Όχι… Το αντίθετο μάλλον…
- Άρα, θέλεις να πεις κάτι κακό για τον μαθητή μου αν και δεν είσαι καθόλου σίγουρος αν είναι αλήθεια. Αλλά μην απογοητεύεσαι… Μπορεί να περάσεις το τεστ γιατί υπάρχει και τρίτο φίλτρο. Αυτό της χρησιμότητας. Είναι, αυτό που θες να μου πεις, κάτι που μπορεί να μου φανεί χρήσιμο;
- Όχι… Δεν νομίζω…
- Άρα, αυτό που θα μου πεις δεν είσαι σίγουρος αν είναι αλήθεια και είσαι βέβαιος πως δεν είναι ούτε καλ,ό ούτε χρήσιμο. Γιατί, λοιπόν, θα πρέπει να το ακούσω;

Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2015

Δημιούργησαν τεχνητές φωνητικές χορδές

ΜΑΝΤΙΣΟΝ, Ουισκόνσιν.

Φωνητικές χορδές στο εργαστήριο κατασκεύασαν Αμερικανοί επιστήμονες, δημιουργώντας την προοπτική αποκατάστασης της φωνής εκατομμυρίων ασθενών που πάσχουν από καρκίνο και άλλα νοσήματα του φάρυγγα. Η έρευνα, όμως, βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες στη δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση Science Translational Medicine.

Ο ιστός παρέμεινε ζωντανός για τρεις μήνες σε ποντίκια τα οποία είχαν τροποποιηθεί έτσι ώστε να διαθέτουν πλήρες ανοσοποιητικό σύστημα, παρόμοιο με εκείνο του ανθρώπου, ενώ ο ιστός παρήγαγε ηχητικές δονήσεις όταν μεταμοσχεύθηκε σε άθικτους λάρυγγες νεκρών σκύλων.

Ο επικεφαλής της μελέτης δρ Νέιθαν Ουέλαμ, του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν στο Μάντισον, λέει ότι η έρευνα είναι σημαντική, καθώς οι φωνητικές χορδές αποτελούν «εξαίσιο σύστημα, ιδιαίτερα δύσκολο να αναπαραχθεί τεχνητά».

Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2015

Η μελισσοκομία έχει προϊστορία 8.500 ετών

Οι άνθρωποι είχαν βρει τρόπο να αξιοποιούν τις μέλισσες ήδη από τη Λίθινη εποχή, πριν από 8.500 έως 9.000 χρόνια, σύμφωνα με μια νέα διεθνή έρευνα, με ελληνική συμμετοχή, η οποία μεταθέτει ακόμη πιο βαθιά στο παρελθόν τη σχέση των ανθρώπων με τις μέλισσες και τις ρίζες της μελισσοκομίας.

Σκηνές από προϊστορικές βραχογραφίες στην υποσαχάρια Αφρική απεικονίζουν κυνήγι μελισσών, καθώς και τοιχογραφίες της Αιγύπτου των Φαραώ που δείχνουν σκηνές μελισσοκομίας, αλλά έως τώρα ήταν ασαφές κατά πόσο οι πρώτοι αγρότες ήσαν και μελισσοκόμοι, πράγμα που πλέον φαίνεται να επιβεβαιώνεται.

Οι ερευνητές (μεταξύ των οποίων ο καθηγητής προϊστορικής αρχαιολογίας Κωνσταντίνος Κωτσάκης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης), με επικεφαλής τον καθηγητή Ρίτσαρντ Έβερσεντ της Σχολής Χημείας του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature".

Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015

Σπυράκια (vs) Μαύρα στίγματα: Μάθετε τις διαφορές (βίντεο)

Τα κύτταρα του δέρματός μας περιέχουν μια ελαιώδη ουσία που ονομάζεται σμήγμα και της οποίας ο ρόλος είναι να λιπαίνει τα κύτταρα και τους θύλακες των τριχών.

Συνήθως, το σμήγμα βγαίνει στην επιφάνεια του δέρματος. Όταν φράσσεται από σκόνες ή άλλες ουσίες (νεκρά κύτταρα του δέρματος, παγιδευμένα βακτήρια κ.α.) αρχίζει να συσσωρεύεται κάτω από την επιφάνεια του δέρματος.

Το αποτέλεσμα είναι να εμφανιστεί ένα σπυράκι (λευκό στίγμα). Τα μαύρα στίγματα δημιουργούνται όταν υπάρχει ένα άνοιγμα στους πόρους του δέρματος που βρίσκονται πάνω από ένα λευκό σπυράκι. Όταν η μελανίνη, την οποία περιέχει η λευκή ουσία στο σπυράκι και η οποία είναι υπεύθυνη για τον χρωματισμό του δέρματός μας, έρθει σε επαφή με το οξυγόνο του αέρα, τότε οξειδώνεται και μαυρίζει. Αυτό δημιουργεί ένα μαύρο στίγμα.

Δείτε το αναλυτικό βίντεο που ακολουθεί για να οπτικοποιήσετε στο μυαλό σας αυτήν τη διαφορά.

Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2015

Ποιες τροφές έχουν περισσότερο ασβέστιο; Πόσο χρειάζεσαι καθημερινά; Πώς απορροφάται καλύτερα;

Ασβέστιο. Ξέρεις πόσο σημαντικό είναι για μια γυναίκα. Βασικό δομικό συστατικό των οστών, απαραίτητο για την υγεία τους και την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Συντελεί στην πήξη του αίματος και στην ορμονική λειτουργία. Βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, στην πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου, της οστεοπόρωσης, της δυσκοιλιότητας και κάποιων μορφών καρκίνου.

Πόσο ασβέστιο χρειάζεσαι καθημερινά; Σε ποιες τροφές θα το βρεις σε μεγαλύτερη ποσότητα; Plus: Διατροφικά tips για να βοηθήσεις το σώμα σου να απορροφήσει όσο περισσότερο ασβέστιο γίνεται από τα τρόφιμα. Η Διαιτολόγος Διατροφολόγος Ελένη Φουσέκα έχει τις απαντήσεις...

ΠΟΣΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΙ;
Ένας μέσος άνθρωπος ηλικίας 19-50 ετών πρέπει να παίρνει καθημερνά 1000mg ασβεστίου (θα βρεις αυτή την ποσότητα σε 4 ποτήρια γάλα περίπου. Θα σου εξηγήσω παρακάτω περισσότερα). Βέβαια σε διαφορετικές περιόδους της ζωής σου ίσως η ανάγκη για ασβέστιο να διαφέρει. Μεγαλύτερες από το μέσο όρο απαιτήσεις σε ασβέστιο έχουν τα παιδιά, οι έφηβοι, οι έγκυες και θηλάζουσες μητέρες, ιδιαίτερα οι έφηβες, καθώς και οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, στο στάδιο της εμμηνόπαυσης.

Η έλλειψη ασβεστίου κατά την περίοδο της ανάπτυξης έχει ως αποτέλεσμα χαμηλή κορυφαία οστική μάζα και κατά συνέπεια αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη οστεοπενίας και οστεοπόρωσης στην ενήλικη ζωή. Η μέγιστη οστική πυκνότητα στον άνθρωπο επιτυγχάνεται περίπου στο 30ο έτος της ηλικίας ενός άντρα και στο 25ο έτος της ηλικίας μιας γυναίκας.

ΠΟΥ ΘΑ ΒΡΩ ΤΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ;

Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2015

Έργα τέχνης σε τριβλία Petri από… μικρόβια!

Το έργο των επιστημόνων και των καλλιτεχνών μπορεί εκ πρώτης όψεως να φαίνεται ότι διαφέρει, ωστόσο με μια δεύτερη σκέψη θα δείτε ότι συνδέονται άρρηκτα. Ειδικά μάλιστα αφού ρίξετε μια ματιά στις εικόνες που ακολουθούν. Στα πλαίσια του ετήσιου διαγωνισμού της Αμερικανικής Εταιρείας ΜΙκροβιολογίας οι επιστήμονες μεταμορφώνονται σε καλλιτέχνες… και παρουσιάζουν μοναδικά έργα τέχνης έτσι όπως τα έχουν αναπτύξει με μικρόβια πάνω σε τριβλία Petri. Το αποτέλεσμα σε μερικές περιπτώσεις χρειάστηκε αρκετό χρόνο μέχρι να ολοκληρωθεί ικανοποιώντας πλήρως τους δημιουργούς αλλά και τους θεατές…


Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2015

Mantis religiosa, το πιο γνωστό μέλος, της πιο αλλόκοτης τάξης εντόμων!

Ο Mantis religiosa ή το Αλογάκι της Παναγιάς, όπως το ξέρουμε στην Ελλάδα,είναι το πιο γνωστό και διαδεδομένο μέλος μιας μεγάλης και αρχαίας τάξης, τα Μαντοειδή, Mantodea, που περιλαμβάνει 15 οικογένειες και πάνω από 2200 είδη. Στην Ελλάδα υπάρχουν γύρω στα 8 είδη.

Εντυπωσιακό έντομο με ένα τριγωνικό κεφάλι που μπορεί να περιστρέφεται όσες μοίρες μπορεί και ο άνθρωπος το κεφάλι του και ένα βλέμμα τόσο επίμονο και διαπεραστικό όταν σε κοιτάζει που αν το μέγεθος του ήταν πολύ μεγαλύτερο θα το έκανε ένα πολύ τρομακτικό έντομο.
Είναι τόσο επιθετικό έντομο που αν ενοχληθεί δεν διστάζει να δείξει επιθετικότητα και στον άνθρωπο.
Έχει μακρά ιστορία, μιας και κατοικεί στον πλανήτη μας εκατομμύρια χρόνια, πριν ακόμη και από την εμφάνιση των ερπετών.

Καθαρά σαρκοφάγο έντομο, τρέφεται με άλλα μικρά έντομα και θα τον βρούμε να στέκεται ακίνητο στο έδαφος ανάμεσα από άγρια χόρτα, συνήθως κοντά σε λουλούδια ή πάνω σε χαμηλούς θάμνους σε μέρη με ήλιο. Το πράσινο χρώμα του το βοηθά να περνά απαρατήρητο από τα επίδοξα θύματα του. Η καταγωγή του Mantis religiosa είναι η νότια Ευρώπη, αλλά πλέον θα το βρούμε σε όλη την Ευρώπη αλλά και στη βόρεια Αμερική εκτός τις πολύ κρύες περιοχές.

Το όνομα του το πήρε από τον τρόπο που τοποθετεί τα σχετικά τεράστια μπροστινά του πόδια και φυσικά δεν είναι προσευχής αλλά ετοιμότητας και άμυνας για τα θηράματα και τους εχθρούς. Επιτίθεται με εκπληκτική ταχύτητα και φυσικά είναι πολύ δεινός κυνηγός. Το μεγάλο του όπλο, τα μπροστινά του πόδια, είναι γεμάτα αγκάθια, έτσι η μοίρα ενός εντόμου που θα πιαστεί στα πόδια του είναι προδιαγεγραμμένη..
Το μήκος του είναι γύρω στα 5 εκατοστά, με το θηλυκό να είναι λίγο μεγαλύτερο σε μέγεθος από το αρσενικό.

Τετάρτη 4 Νοεμβρίου 2015

Η γυμναστική στη μέση ηλικία επιβραδύνει τη γήρανση των κυττάρων

Η γυμναστική στη μέση ηλικία φαίνεται ότι μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής αναφέρουν στο περιοδικό Medicine & Science in Sports & Exercise ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μισισίπι και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο.

Μάλιστα όσο πιο πολλά είδη φυσικής δραστηριότητας κάποιος κάνει, τόσο καλύτερο για την υγεία του.

Τα τελομερή

Η μελέτη επικεντρώθηκε στο μήκος των τελομερών, τα οποία βρίσκονται στις άκρες των χρωμοσωμάτων και τα προστατεύουν από την ελάττωση του μήκους τους. Το μεγαλύτερο μήκος των χρωμοσωμάτων αποτελεί παράγοντα μακροζωίας.

Με κάθε πολλαπλασιασμό των κυττάρων, τα τελομερή κονταίνουν και όταν φτάσουν να γίνουν πολύ μικρά δεν μπορεί να γίνει άλλος πολλαπλασιασμός και τα κύτταρα πεθαίνουν. Τη διαδικασία αυτή ορισμένοι παράγοντες την επιταχύνουν και άρα επισπεύδουν το γήρας ( κάπνισμα, παχυσαρκία, διαβήτης στρες, αϋπνία) και άλλοι παράγοντες την επιβραδύνουν (π.χ. άσκηση).

Δευτέρα 2 Νοεμβρίου 2015

Το φαινόμενο της ομίχλης

Η Ομίχλη δημιουργείται από τη συμπύκνωση των υδρατμών στα χαμηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός τεράστιου αριθμού υδροσταγονιδίων. Τα σταγονίδια αυτά διαχέουν το φως σε όλες τις διευθύνσεις, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της ορατότητας.

Η ομίχλη δεν είναι πλέον υδρατμοί αλλά λεπτότατα σταγονίδια νερού που βρίσκονται στον αέρα και που σχηματίσθηκαν πάνω στα αναρίθμητα σωματίδια που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα. Στο ερώτημα αφού το νερό είναι βαρύτερο του αέρα γιατί αυτά δεν πέφτουν όπως η βροχή αλλά αιωρούνται, η απάντηση είναι πως πράγματι αυτά πέφτουν, αλλά τα υδροσταγονίδια της ομίχλης είναι τόσο μικροσκοπικά και ελαφρά που η παραμικρή πνοή του ανέμου δεν τ΄ αφήνει στο μεγαλύτερο μέρος τους να πέσουν αλλά μένουν αιωρούμενα κοντά στην επιφάνεια της Γης, όσα δε πέφτουν, η πτώση τους είναι πολύ αργά τόσο που δεν γίνεται άμεσα αισθητή αυτή ως βροχή. Γίνεται όμως αντιληπτή από το αποτέλεσμα όπως τα ρούχα που υγραίνονται, η εκείνα που έχουν απλωθεί και δεν στεγνώνουν κ.λπ.

Με άλλα λόγια, η ομίχλη είναι ένα σύννεφο, η βάση του οποίου ακουμπά στην επιφάνεια της γης. Οι μετεωρολογικοί σταθμοί ανά τον κόσμο αναφέρουν την παρουσία ομίχλης όταν η ορατότητα είναι μικρότερη από 1000 μέτρα. Δύο είναι οι κυριότεροι τρόποι σχηματισμού της ομίχλης.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...