Κυριακή 13 Οκτωβρίου 2013

Η προέλευση του κακάου - Η τροφή των Θεών

Η θρεπτική φύση του κακάου έχει επευφημηθεί ευρέως στην Ευρώπη από τον δέκατο έκτο αιώνα. Εντούτοις, για να καταλάβουμε που δημιουργήθηκε αυτή η εικόνα πρέπει να ανατρέξουμε στη λαογραφία των Ινδιάνων της Κεντρικής Αμερικής, οι οποίοι θεώρησαν το «κακάο» ως ελιξίριο.

Οι χρυσοί, ασημένιοι και πολύτιμοι λίθοι δεν ήταν οι μόνοι θησαυροί που ήρθαν από τους Ισπανούς κατακτητές με αρχηγό τον Hernando Cortés στις αρχές του 1500. Ανακάλυψαν, επίσης, ένα μικρό καφετί σπόρο, τον οποίο οι Ινδιάνοι χρησιμοποιούσαν για να παρασκευάσουν ένα πικρό αλλά εύγευστο ποτό γνωστό ως «xocoatl» ή «chocolatl», από όπου προέρχονται και οι σημερινές λέξεις κακάο και σοκολάτα. Για τον αυτοκράτορα των Αζτέκων, Montezuma, αυτό το ποτό σοκολάτας προοριζόταν για τους πολεμιστές και τους εκλεκτούς και είχε ιερή και εθιμοτυπική σημασία ως ποτό κατάλληλο για τους θεούς. Ο Σουηδός βοτανολόγος Linnaeus, που γνώριζε τη φήμη του κακάου, όρισε το φυτικό αυτό είδος σε ένα γένος, το οποίο ονόμασε Theobroma cacao L. – «Τροφή των θεών».

Το κακάο έφθασε στον Παλιό Κόσμο το 1544, όταν παρουσιάστηκαν οι σπόροι στον μέλλοντα βασιλιά της Ισπανίας, Φίλιππο Β΄. Η ισπανική αριστοκρατία μαγεύτηκε τόσο πολύ, που κράτησαν το κακάο μυστικό από τους ανθρώπους που δεν προέρχονταν από τον κύκλο τους για σχεδόν εκατό χρόνια. Εκείνη την περίοδο, το ποτό πρέπει, σχεδόν σίγουρα, να είχε τη γεύση φαρμάκου και να καταναλωνόταν για τα ιατρικά, αλλά και για τα αφροδισιακά οφέλη του! Τα νέα για το ποτό, που είχε ήδη αρχίσει να παίρνει γεύση με τη χρήση κανέλας και βανίλιας, διαδόθηκαν βαθμιαία και στην υπόλοιπη Ευρώπη.



Το 1615, όταν η Ισπανίδα πριγκίπισσα Άννα παντρεύτηκε τον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΓ΄ της Γαλλίας, έφερε μαζί της τη συνταγή για τη σοκολάτα ως μέρος της προίκα της ∙ ο πρώτος που έχει καταγραφεί να πίνει σοκολάτα στη Γαλλία είναι ο Καρδινάλιος Richelieu, ο οποίος την απολάμβανε ως τρόφιμο και ως βοηθητικό για την πέψη.

Οι Άγγλοι έπρεπε να περιμένουν έως το 1657 για να πωληθούν τα ποτά του κακάου σε μαγαζιά του Λονδίνου, όπου καταναλώνονταν ροφήματα σοκολάτας. Ο Samuel Pepys, ο διάσημος χρονικογράφος, σύχναζε σε αυτούς τους μοντέρνους χώρους συνάντησης, οι οποίοι έγιναν οι πρόδρομοι των πολλών λεσχών κυρίων, συμπεριλαμβανομένης της λέσχης Garrick, η οποία ξεκίνησε ως «Το σοκολατένιο σπίτι του κακαόδεντρου».

Τον δέκατο έβδομο αιώνα, οι Ισπανοί άρχισαν να καλλιεργούν σπόρους κακάου στο νησί του Fernando Po, έξω από την ακτή της Αφρικής. Εντούτοις, η σημαντικότερη ανάπτυξη του κακάου ως παγκόσμιου προϊόντος άρχισε γύρω στο 1880, όταν οι Βρετανοί εισήγαγαν φυτείες στο μέρος που σήμερα βρίσκεται η Γκάνα. Η δυτική ακτή της Αφρικής είναι ακόμα η περιοχή με τη μεγαλύτερη παραγωγή κακάου του κόσμου, αλλά το κακάο είναι επίσης εμπορεύσιμη καλλιέργεια στην Κεντρική Αμερική, τις δυτικές Ινδίες, καθώς και σε μέρη της Ασίας, όπως η Μαλαισία, η Ινδονησία και οι Φιλιππίνες, όπου είναι ένας σημαντικός τομέας των εθνικών οικονομιών.

Η ιστορία του κακάου και της σοκολάτας περιλαμβάνει την αλλαγή τους από προϊόντα πολυτελείας σε προϊόντα μαζικής κατανάλωσης. Η ευρύτερη διαθεσιμότητά τους απεικονίζει τις αλλαγές στη φύση και τη σύνθεση των προϊόντων, την αλλαγή τους από το να θεωρούνται πικρά φάρμακα σε εύγευστα τρόφιμα, και τις καινοτόμες τεχνολογίες που τα καθιστούν πιο προσιτά. Σήμερα, η σοκολάτα, ένα θείο και βασιλικό προϊόν, παραμένει από τα αγαπημένα προϊόντα παγκοσμίως.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Chocolate and Cocoa Health and Nutrition. (1999) Edited by Ian Knight. Blackwell Science Ltd, Oxford
Davidson, A. Chocolate botany and early history. In The Oxford Companion to Food. (1999) Oxford University Press, Oxford
Othick, J. (1976) The cocoa and chocolate industry in the nineteenth century. in The Making of the modern British Diet. Edited by Derek Oddy and D. S. Miller, Croon Helm, London
Schenker, S. Chocolate. British Nutrition Foundation Bulletin (2000) 25, 199-200

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...