Αρχικά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι
εννοούμε με τον όρο πολυβιταμινούχα σκευάσματα. Τα σκευάσματα αυτά
ανήκουν στην κατηγορία των συμπληρωμάτων διατροφής και περιέχουν
βιταμίνες και μεταλλικά ιχνοστοιχεία.
Οι βιταμίνες είναι οργανικές χημικές
ουσίες που τις προσλαμβάνουμε κυρίως από την τροφή μας και είναι
απαραίτητες για τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Αντίστοιχα τα
ιχνοστοιχεία είναι μεταλλικά ιόντα (Fe++, Mg++
κλπ) τα οποία είναι και αυτά απαραίτητα σε πολύ μικρές ποσότητες για την
υγεία και τη διατήρηση των λειτουργιών του οργανισμού. Στους παρακάτω
πίνακες μπορούμε να δούμε τις βασικές βιταμίνες, κάποια μεταλλικά ιόντα,
τη δράση τους και το τι προκαλούν σε περίπτωση υπερδοσολογίας.
Κατηγορία
|
Όνομα
|
Δράση
|
Υπερβιταμίνωση
|
Λιποδιαλυτές
|
Βιταμίνη A
|
Βοηθά στην καλή λειτουργία της όρασης
|
Διαταραχές όρασης
|
Βιταμίνη D
|
Ευνοεί την απορρόφηση του ασβεστίου από τα οστά
|
Εναπόθεση ασβεστίου στους νεφρούς
|
|
Βιταμίνη E
|
Έντονη αντιοξειδωτική δράση
|
Αύξηση πιθανών αιμορραγιών
|
|
Βιταμίνη K
|
Έχει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία πήξης του αίματος
|
Μόνο οι συνθετικές μορφές μπορεί να προκαλέσουν αιμόλυση
|
|
Υδατοδιαλυτές
|
Βιταμίνη C
|
Αντιοξειδωτική δράση, απαραίτητη για τη σύνθεση κολλαγόνου, συμμετέχει με άγνωστο ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα
|
Στομαχικές διαταραχές
|
Βιταμίνη Β1
|
Συμμετέχει στο μεταβολισμό υδατανθράκων
|
-
|
|
Βιταμίνη Β2
|
Βοηθάει σε μεταβολικές διεργασίες
|
-
|
|
Βιταμίνη Β12
|
Απαραίτητη για τη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων
|
Νευρική διέγερση, ταχυκαρδία
|
Μεταλλικό Ιόν
|
Δράση
|
Υπερδοσολογία
|
Zn - Ψευδάργυρος
|
Απαραίτητος για τη λειτουργία πολλών ενζύμων - Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα
|
Χορήγηση για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να μειώσει την απορρόφηση χαλκού
|
Se - Σελήνιο
|
Αντιοξειδωτική δράση – Συμμετέχει στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος
|
Δηλητηρίαση
|
Όπως βλέπουμε από τον πίνακα όλες οι
βιταμίνες παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και την επιβίωση του
οργανισμού μας. Συνεπώς είναι απαραίτητη η συστηματική λήψη τους σε
φυσιολογικές ποσότητες (καθώς υπερβολική λήψη μπορεί να μας οδηγήσει σε
υπερβιταμίνωση). Σημαντικές πηγές βιταμινών αλλά και διάφορων
ιχνοστοιχείων αποτελούν τα φρούτα, τα λαχανικά, το κρέας, τα αυγά και τα
ψάρια. Όπως έχουν δείξει διάφορες έρευνες μια ισορροπημένη διατροφή με
συνδυασμούς τροφών από τις προαναφερθείσες κατηγορίες μπορεί να καλύψει
τις καθημερινές ανάγκες μας σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.
Άρα ποιος ο λόγος ύπαρξης των
πολυβιταμινούχων σκευασμάτων; Τα σκευάσματα αυτά έχουν σα σκοπό την
κάλυψη αυξημένων αναγκών του οργανισμού μας σε βιταμίνες. Χαρακτηριστική
περίοδος αυξημένων αναγκών του ανθρώπινου οργανισμού αποτελεί η
εγκυμοσύνη. Όπως καταλαβαίνουμε η συνύπαρξη δυο οργανισμών, ο ένας από
τους οποίους μάλιστα αναπτύσσεται ταχύτατα, αυξάνει κατακόρυφα τις
ανάγκες της μητέρας σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Είδαμε πως κάποιες
από τις βιταμίνες έχουν έντονη αντιοξειδωτική δράση (άρα μας
προστατεύουν από τοξικές ουσίες του περιβάλλοντος) και βοηθούν στη
λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Καταλαβαίνουμε συνεπώς ότι τα
σκευάσματα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για να ενισχύσουν την
άμυνα του οργανισμού κατά ιών και διάφορων βλαβερών μικροοργανισμών.
Πόσο ασφαλή είναι όμως αυτά τα
σκευάσματα; Εφόσον τα σκευάσματα αυτά χρησιμοποιούνται σε λογικά πλαίσια
και μόνο ως συμπληρώματα διατροφής δεν υπάρχει κάποιος κίνδυνος από τη
χρήση τους, καθώς περιέχουν τις ποσότητες βιταμινών και ιχνοστοιχείων
που σύμφωνα με τις έρευνες μας είναι απαραίτητες. Αυτό που πρέπει να
προσέχουμε είναι η ποιότητα του σκευάσματος. Πως μπορούμε να
διαπιστώσουμε όμως κάτι τέτοιο; Ελέγχοντας τη συσκευασία για το αν έχει
πάρει αριθμό έγκρισης από τον ΕΟΦ, άρα αν κυκλοφορεί νόμιμα στην αγορά,
έχοντας τις απαραίτητες προδιαγραφές.
Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε πάντα είναι
πως οι πολυβιταμίνες δεν είναι θαυματουργά σκευάσματα. Δε πρόκειται να
μας γιατρέψουν από κάποια πάθηση. Είναι απλά μια δεύτερη πηγή για την
πρόσληψη, σημαντικών για τον οργανισμό μας, ουσιών που πρώτιστα πρέπει
να λαμβάνουμε από μια πλούσια και ισορροπημένη διατροφή!
Βιβλιογραφία- Γερονικάκη Α., Οργανική Φαρμακευτική Χημεία – Βιταμίνες, Θεσσαλονίκη 2004, 1-21.
- Αξιωτάκης Α., Νικολοπούλου Βασιλική, Ξενίας Παντελής, Φαρμακολογία, Αθήνα 1999, 169-172.
- Λάζαρη Δ., Υγιεινές τροφές και διαιτιτικά προϊόντα, Θεσσαλονίκη 2006, 2-6.
- Fortify Your Knowledge About Vitamins, U.S. Food and Drug Administration, Last reviewed: 21/02/2009, Available from: http://www.fda.gov/ForConsumers/ConsumerUpdates/ucm118079.htm?utm_source=fdaSearch&utm_medium=website&utm_term=vitamins&utm_content=1
- Multivitamins, MedlinePlus, Last Reviewed: 09/01/2010, Available from: http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/meds/a682882.html
- Survey Data on Lead in Women's and Children's Vitamins, U.S. Food and Drug Administration, Last reviewed: 21/02/2009, Available from: http://www.fda.gov/Food/FoodSafety/FoodContaminantsAdulteration/Metals/Lead/ucm115941.htm?utm_source=fdaSearch&utm_medium=website&utm_term=vitamin%20contamination&utm_content=7
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου