Θυμάστε τα όνειρά σας;

Καθώς ξυπνάμε μετά από κάποιες ώρες ύπνου, τις περισσότερες φορές, είμαστε πλημμυρισμένοι από την αίσθηση των ονείρων μας και, έχοντας μπροστά στα μάτια μας ολοζώντανη την εικόνα τους, μπορούμε να τα περιγράψουμε με κάθε λεπτομέρεια! Τι γίνεται όμως με εκείνες τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η μόνη ανάμνηση που έχουμε από την ενύπνια ζωή μας είναι…το πλήρες κενό; Δεν θυμόμαστε τα όνειρά μας ή μήπως κάποιες φορές απλώς δεν βλέπουμε όνειρα;

Τι συμβαίνει στον περίπλοκο εγκέφαλό μας; Οι επιστημονικές έρευνες μας βεβαιώνουν ότι πάντα βλέπουμε όνειρα, ανεξαρτήτως από το αν τα θυμόμαστε ή όχι, και μάλιστα πέντε κατά μέσο όρο. Ακόμα κι αν τα θυμόμαστε ακριβώς τη στιγμή που θα ξυπνήσουμε, μέσα στα επόμενα λεπτά, οι περισσότερες λεπτομέρειες θα αρχίσουν σταδιακά να χάνονται. Το γιατί δε μπορούμε πάντα να τα θυμηθούμε, παραμένει αδιευκρίνιστο. Διάφορες θεωρίες έχουν αναπτυχθεί επιχειρώντας να ερμηνεύσουν τη αδυναμία ανάκλησης των ονείρων στο συνειδητό. Οι περισσότερες, αναζητούν τους αιτιακούς παράγοντες αυτού του φαινομένου στο ίδιο το περιεχόμενο των ονείρων. Με άλλα λόγια, υποστηρίζουν ότι κάποιο στοιχείο το οποίο σχετίζεται με την πλοκή αυτών των ονείρων λειτουργεί ως παρεμποδιστικός παράγοντας στην πορεία τους προς το συνειδητό.

Ο Φρόιντ και η θεωρία της απώθησης Η πιο γνωστή θεωρία σχετικά με τα όνειρα και την λειτουργία τους είναι η Θεωρία της Απώθησης του Φρόιντ. Στο σύγγραμμά του Η Ερμηνεία των Ονείρων, υποστηρίζει ότι το περιεχόμενο των ονείρων αποκρίνεται στην εκπλήρωση των επιθυμιών μας. Κάποιες όμως από τις επιθυμίες μας, δεν μπορούμε να τις χειριστούμε επειδή δεν είμαστε συναισθηματικώς εξοπλισμένοι για αυτό. Σε αυτή την περίπτωση, ο εγκέφαλός μας βρίσκει έναν τρόπο να τις αποκλείσει από την σκέψη μας. Αυτός ο τρόπος είναι να λησμονούμε ταόνειρά μας. Ο Φρόιντ πίστευε, επίσης, ότι η απώθηση των επιθυμιών μας, η οποία εκφράζεται ως αδυναμία να θυμηθούμε τα όνειρά μας, είναι ένας μηχανισμός αυτοάμυνας. Με άλλα λόγια, ο εγκέφαλός μας «δεν θέλει» να θυμόμαστε το περιεχόμενο ορισμένων ονείρων επειδή, πολύ απλά, αυτό είναι τραυματικό. Και φυσικά, αυτό το οποίο κυρίως πρέσβευε ο Φρόιντ είναι ότι το απωθημένο περιεχόμενο και τα σύμβολα των ονείρων σχετίζονται άμεσα με τις σεξουαλικές επιθυμίες.

Εναλλακτικές θεωρίες της Φροϋδικής Πολλές άλλες θεωρίες, εκτός από αυτήν του Φρόιντ, επιχειρούν να ερμηνεύσουν το ζήτημα της ανάκλησης των ονείρων. Ωστόσο, η τοποθέτησή τους είναι απλούστερη και λιγότερο βασισμένη στην ψυχολογία. Η θεωρία της προβολής, για παράδειγμα, υποστηρίζει ότι ξεχνάμε κάποια όνειρα απλώς επειδή δεν είναι αρκετά ενδιαφέροντα: αν τίποτα το αξιοσημείωτο δε συμβαίνει σ’ ένα όνειρο, τότε είναι λιγότερο πιθανό να το θυμόμαστε όταν ξυπνήσουμε. Μια άλλη θεωρία, αυτή του L. Strumpell, ο οποίος ήταν σύγχρονος του Φρόιντ, εισηγείται ότι ο τρόπος με τον οποίο οργανώνονται τα γεγονότα στα όνειρα δεν μας είναι κατανοητός διότι διαφέρει από τον τρόπο οργάνωσης των γεγονότων της πραγματικής μας ζωής. Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο είναι, πολλές φορές, εξαιρετικά δύσκολο να θυμηθούμε τα όνειρά μας.

Παρ’ όλο το πλήθος των θεωριών οι οποίες έχουν αναπτυχθεί σχετικά με τα όνειρα, καμία δεν φαίνεται να απαντά επαρκώς στο γιατί τα θυμόμαστε ή γιατί τα λησμονούμε. Και αυτό διότι οι περισσότερες επικεντρώνουν στη διερεύνηση ενός και μόνο πιθανού αιτιακού παράγοντα. Ίσως κάποτε, καθώς συνεχίζονται οι ερευνητικές εργασίες, να συστηθεί μια πληρέστερη θεωρία η οποία να μπορέσει να φωτίσει πολλαπλώς τους μηχανισμούς επαναφοράς των ονείρων στην μνήμη μας κι έτσι να γνωρίσουμε περισσότερα για την λειτουργία αυτού περπλόκου και θαυμαστού οργάνου: του εγκεφάλου μας!   http://www.otenet.gr